De verjaardag van koningin Wilhelmina, 31 augustus, werd in 1945 aangegrepen om voor het eerst na de Tweede Wereldoorlog een groot Oranje- c.q. Bevrijdingsfeest te organiseren. Er waren optochten door verschillende dorpen van de gemeente Wittem waaraan ook wagens uit andere dorpen deelnamen. In Mechelen trok de optocht de Dorpstraat op en neer.

Tijdens de maand september 2019, 75 jaar na de bevrijding, worden herinneringen aan deze gebeurtenis opgehaald. O.a. door de ‘Liberation Lane’: langs de Hoofdstraat in Mechelen. De ‘Liberation Lane’, is een buitenexpositie met foto’s van de bevrijdingsoptocht uit 1945.

De optocht komt

Op de foto is rechts is nog een gedeelte van het Panhuis te zien. Hier staan de notabelen opgesteld en is er een defilé. De belangstelling is groot; het publiek zit en staat zelfs op de muur van het kerkhof. De stoet wordt voorafgegaan door de ruiterclub.

Harmonie St.-Cecilia

Harmonie St.-Cecilia Mechelen opent de optocht met vrolijke marsmuziek. Het korps is nog niet geüniformeerd; wel heeft men al dezelfde petten. Met de instrumenten, die tijdens de oorlog verborgen zijn geweest, wordt nu vol trots gemusiceerd.

Met de eerste wagen wordt een Amerikaanse tank uitgebeeld. We zien de ster die op de Amerikaanse legervoertuigen staat afgebeeld en verder o.a. de tekst USA.

Duitse draak verslagen

Een kunstig uitgevoerde draak die men op de knieën heeft gekregen. In het Christendom staat de draak symbool voor het kwaad. Bij deze wagen staat de draak symbool voor Nazi Duitsland. De draak is geveld en kan geen kwaad meer aanrichten. Hitler heeft zelfmoord gepleegd en het Duitse leger is gecapituleerd; het kwaad is overwonnen.

Militairen in stelling

Nederlandse militairen in stelling tijdens de mobilisatie en de inval op 10 mei 1940. De landmacht is bij de inval niet voldoende voor haar taak uitgerust. Militairen beschikken over ‘ouderwetse’ geweren uit 1890 en voor heel Nederland is slechts één tank ter beschikking. Op de achtergrond een wagen gemaakt door de paters Redemptoristen van Wittem. We zien een mooi uitgevoerde ‘fantasie’ tank. Boer Roijen uit Wittem stelt het voertuig ter beschikking.

Wir fahren gegen Engeland

Duitse matrozen met een zeilboot op weg naar Engeland. Op de romp van de boot zijn hakenkruisen geschilderd en er is groot ADOLF te lezen. Er is één stuk geschut aan boord en de matrozen hengelen naar een visje. De boot is gemaakt op een twee-assige platte wagen getrokken door twee vóór elkaar gespannen paarden.

Militair Geza-aG

Deze wagen is een schampscheut naar het Militair Gezag. Van 1944 tot 1946 vormt het Militair Gezag (MG) het dagelijks bestuur van de bevrijde delen van Nederland. Dit tot frustratie van de Ordedienst (OD) die zich al had voorbereid op de rol van handhaver van orde en rust zodra de bevrijding een feit was. Op de achtergrond een persiflage op het kabinet Gerbrandy in Londen: een struisvogel die zijn kop in het zand steekt.

‘Wij zijn naar Parijs geweest’

Een wagen gemaakt door toneelvereniging ‘Kunst door Oefening’ Mechelen. Oorspronkelijk zou op de wagen nog de Moulin Rouge hebben gestaan. De leden van de vereniging zitten gezellig aan tafeltjes. De balustrade rondom is gemaakt van delen van decorstukken gebruikt in het toneelstuk Atticus. Een van de deelnemers: ‘We hebben de hele weg gezongen!’

Waarom ze naar Parijs zijn geweest is onduidelijk.

Eerlijke handel

Na de oorlog moeten de internationale handelsbetrekkingen opnieuw worden opgebouwd. Solidariteit is een voorwaarde voor eerlijke handel. We zien hier boeren aan het werk: er wordt boter gemaakt en graan gedorst. Op de achtergrond twee heren in zwart pak die de beursprijzen noteren.

‘Voor graan een goede prijs

Niet te zwart of te grijs

Maar zoo dat de boer leeft

En nog iets over heeft

Dan zijn we al een heel end

En de boer is content’

De Nieuwe Orde

Nazi Duitsland had een Nieuwe Orde voor ogen, een nieuwe staatsorde die ook in bezet gebied doorgevoerd zou worden. Deze wagen uit Nijswiller is een schampscheut met de tekst: De Nieuwe Orde voor landverraad en zwarthandel. Een lugubere uitbeelding van eigen berechtiging: mensen opgeknoopt of aan de schandpaal. De wagen wordt begeleid door ‘gewapende’ leden van schutterij St. Dionysius Nijswiller.

 

Wagen met zesspan

Prachtig versierde wagen uit Nijswiller met veel groen en papieren rozen. Helaas zijn de tekstborden niet te lezen. Wat verder opvalt is het zesspan paarden ervoor en voerlui op de bok. De linker voerman heeft 2 leidsels in zijn handen. De rechter heeft een enkel leidsel. Het lijkt dat de laatste de voorpaarden bestuurt met de zgn. sjtoeklieng omdat de paarden waarschijnlijk niet uit dezelfde stal zijn en deze manier van rijden niet gewend zijn.

 Een van de deelnemers: ‘Ik was een jongen van een jaar of 10 en ik liep naast de wagen om af en toe de handrem te bedienen.’

Wir kapitulieren nie

Persiflage op het Duitse leger ‘Wir siegen uns kaput’. Leuzen als “Sier oder Siberien”, “Durch Standhaftigkeit zum Sieg” en “Am Ende steht der Deutsche Sieg” worden tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt om de gedemotiveerde Duitse troepen weer moed in te pompen. Hier wordt het dagelijks leven van de Duitse soldaat uitgebeeld: geen strijdlustig leger maar mannen bezig met dagelijkse beslommeringen. Iemand staat zich te scheren en ander staat aan de wastobbe en de was wappert aan de lijn.

 

Iedereen kan meedoen

Op deze foto is goed te zien dat iedereen met de optocht mee kan doen: kinderen, groepen te voet, met paarden bespannen wagens en vrachtwagens. Op de voorgrond een groep kinderen o.a. Churchill met bolhoed, Mussolini met strooien hoed en De Gaulle met alpinopetje. Dan dames op weg naar het distributiekantoor. Zij laten zien dat het bij het afstempelen van de bonkaarten steeds heel druk is: veel mensen en lang wachten. In hun midden drie heren van de organisatie. Daarachter een wagen door paarden getrokken en op de achtergrond een vrachtwagen.

 

 

Militaire begraafplaats

Nederlandse militairen staan op wacht bij een militaire begraafplaats. Het aantal militaire slachtoffers in Nederland bedraagt 7.900; het aantal burger slachtoffers 88.900. De Amerikaanse Begraafplaats Margraten wordt aangelegd in oktober 1944. Er worden 17.742 Amerikanen en 1.026 andere geallieerde militairen begraven. Een deel van hen wordt in 1948 gerepatrieerd. Duitse omgekomen soldaten worden o.a. begraven op de militaire begraafplaats in Ysselsteyn.

 

De toekomst is een groot vraagteken

Op deze wagen zijn twee taferelen te zien gescheiden door een groot vraagteken. Links zien we de vier geallieerde overwinnaars onderhandelend aan een tafel: Stalin van Rusland, De Gaulle van Frankrijk, Churchill van Engeland en Roosevelt van Amerika. Rechts een struisvogel, voorstellende de regering in Londen, met zijn kop in het zand. Uiterst rechts nog een schampscheut op het Militair Gezag. ‘Regeren is vooruitzien?’